D

DADEL

9 gedichten voor een kleine vrouw (6)

het dorp was een verzameling van tinten zwart

alleen wat onbestemde geluiden achter de dijk

en het slurpende stampen van een waterpomp

die nacht geurde het naar dadels en hooi

Willem van Zadelhoff

Al mijn kappers, Polis, Antwerpen, 2020

DAHLIA

Dahlia’s

Zo gemakkelijk als in 1804
hebben wij het niet meer.
Toen bracht de Zweed Dahl
uit Mexico nieuwe bloemen mee

waarmee hij zijn naam vereeuwigde.
Wij dichters reizen de wereld
rond en staan elke dag weer
te zwaaien met nieuwe bloemen

in de Kempen. Maar de boeren zeggen
dat er al onkruid genoeg is.
En probeer hun maar uit te leggen

wat poëzie is. Je komt van een kale kermis
thuis. Een boer kent geen kompas,
hij gebruikt geen vergrootglas.

Nee, zo gemakkelijk als in 1804
hebben wij het niet meer hier.


Robin Hannelore
Vaarwel gele schrijver, De Roerdomp. Brecht/Antwerpen, 1994



DATURA

Epiloog: Tabula Rasa III

rechts spoedt zich

in sappige moerasgrond

leven naar lente

varens laten sporen na

heide spreekt van whiskygeur

in tongen

als erica vermomd

met passend meisjeslatijn

moet je nagaan

wat anderen in de grond stopten

waarvan ze vermoedden

dat je het opgroef

of dat juist wilden verhoeden

we stekken vingerhoedskruid

luisteren naar het ruisen van regen

op salomonszegel

kruisen roos en braam

tot wijnbes met een aziatisch jasje aan

soms wil ik datura kweken

maar naar verluidt

trekt men met valeriaan

niet alleen een kalme toestand

maar ook fraaie vlinders aan

Sacha Landkroon

Terra Incognita, Uitgeverij Passage, Groningen, 2016




DEN

Dennen

Ze registreren de wanhoop van de sterren
in spijkerschrift. En wat zij niet slikkern
bobbelt honingrood uit hun schors,
de tranen van God.

Ooit rukten zij op, het leger des heils,
baggerend door turf, krasselend door leem
en zavel, opkomend voor elkaar
en voor de leeggeroofde Kempen.

De legioenen werden verslagen, als slaven
weggesleept om in de mijnen de wereld
te torsen. De achterblijvers spelen
niet meer met eekhoorns.

In hun ogen zijn de buizerds gestorven.
Hun wapenbroeders staan in onafzienbare rijen
aan de poort van de hemel. Zij zijn gevorderd
om het paradijs naar Oudkempense maat te maken.


Robin Hannelore
Vaarwel gele schrijver, De Roerdomp. Brecht/Antwerpen, 1994




DISTEL

Tussen grauw basalt
door branding geteisterd
zilvert een distel


Gaby Bleijenbergh
Vuursteen, 13de jaargang, nummer 1, Overijse, 1993



&



Het haakwerk van liefde

Met het vakmanschap
van metselaars
op het plein van platanen
zou ik je
als een beeldhouwwerk
steen per steen beweegloos
op elkaar willen passen.

Als een vleermuis
deskundig de ruimte
van je fragiel
bestaan doorklieven
om te zien hoe
geitenblad en disteldoorn
geel en paars in ruitmotief
over je spankracht
heen en weer doen vlieden.

Ach
ik weet wat water is
het wier van schaamte
en tijdeloosheid
van terloops plezier.

Het haakwerk van liefde
is een schichtig motief
ternauwernood
kunnen jij of ik
haar bloem versieren.


Jo Gisekin
Een zwijgend laken, Lannoo, Tielt, 1984



DIVIDIVI

Afgedreven rots

Wat had je te zoeken op dit eiland, welbeschouwd

een uitgestrekte, kale rots, door vulkanische golven

opgestuwd, door benedenwindse krachten afgedreven

naar een ligplaats in de hitte - een gestrande savanne.

Hier  kruipen nazaten van Darwins leguanen, hagedissen

vliegen langs uitgedroogde greppels, weg tussen dor

en dood, de warawara cirkelt boven resten van een poel,

de dividivi kromgegroeid tot symbool, de immer van zee

waaiende lucht. Was dit tropenoord menig passant oertijd

te veel, jij vond er jouw wereld - zoals een god het paradijs.

J. Heymans

Alsnog, Uitgeverij IJzer, Utrecht, 2024

DJARAK

axolotls

woelziek met lianenkoorts
oerwoudvermoeid het lendenleed
orkanen woede – organisch vlies
de hemel in narcose
de djarak bloeit en glimlacht
en spaart zijn slaap en adem
nu nog geen autostrade
eerst een autodafe


Tony Rombouts
De witte wandelaar – Gedichten 1960-2000, Berghmans, Antwerpen, 2001



DOODSBEENDERENBOOM

Doodsbeenderenboom

We waren er allemaal behalve hij en iedereen

zei hetzelfde en niemand wilde het horen en mijn neefje

wilde slagroom op de chocomel maar dat hadden ze niet

en hij bleef lang boos en eigenlijk waren we allemaal boos.

Boos op de koning en boos op de lakeien

ook al kregen we extra koekjes en vlogen buiten de bijen af en aan

als kleine traumahelikopters.

Onder een van de bomen in het park waar we net gewandeld hadden

lagen grote zwarte peulen, binnenin de peulen rammelde het.

Rinske Kegel

Als het maar een vacht heeft, Uitgeverij De Zeef, Gent, 2019

DOPHEI

Eenzame vliegden ontfermt zich over
grazende schapen kijkt nauwlettend toe
hoe zij hei schoonmaken van tuiltjes gras

en jonge boompjes gedisciplineerd
oog hebben voor dophei snavelbies
zonnedauw de hemel kleurt hemelsblauw

het zonlicht reist omzichtig door de
lucht verstrooit waterplas en achterland
de dichter strijkt neer zint een lied over

Arcadia van Mark en vennen ik ga
vannacht vredig schaapjes tellen dromen
van mijn eerste lief onder vliegden.


Thierry Deleu
Ode aan de Mark, Trajart, Chaam, 2012




DORINGBOOM

De doringboom

Vreemd eenzaam regenscherm
in glooiend zoeloeland,
een doringboom,
koelte en schaduw;
o beminde troost,
doornige kroon
teken en adempoos
in hittig zand.

Diep bloedt de hand
van wie,
een gril
of overmoed,
uw stille hoofd verwondt.

Reiziger, breng uw groet.


Willem Brandt
Oerwouden en savannen, Querido, Amsterdam, 1969




DOVENETEL

Maart

Lamium purpureum paarse dovenetel
staat in de zwarte tuin en bloeit
staat aan een voorjaar van water
vergeten een hard verleden.

Wind uit het zuiden plotseling zichtbaar
het nieuwe gras plotseling horen
de vogels zwermen laag over
herkennend hun nesten en holen.

Niet weggeweest uit uw tuin beminde
de winters als sneeuw gesmolten
zwijgzaam geweten de purperen netel
teder de taal van vriendschap.


Aleidis Dierick
Gedichten voor een man, Orion/Gotmer, Brugge/Nijmegen, 1978

DRACAENA

Dracaena (Drakenbloedboom)  

in de schaduw van jouw zonnescherm, 

aten we wit brood, sneden ons

tot bloedverwanten aan je ruwe huid, 

werden koningskinderen in de woestijn 

we telden je baleinen, deinsden terug

voor de geveinsde leeftijd. ons bloed 

op hol gingen we elkaar gulzig te lijf,  

verkleefden ons met onze sappen.

nu onze schaduw kleiner wordt

en onze stappen trager, nu de sangria 

is opgedroogd en de salsa een vage herinnering

vragen we jouw bloed om ons te bewaren

Luc C. Martens

DRAGON

Frambozen, mispels,

dragon, tijm, rozemarijn:

kan dit van ons zijn?

Clara Haesaert

Voorbij de laatste vijver, Paradox Pers, Antwerpen, 1995

DRAKENKRUID

de koperindustrie, annex
een bedrijf waar zij via
de tabellen van een schoolfiche
naar de gehumeurde hersenen
van basen en zuren dringt.

drakenkruid, hazelspecht,
de vooruitgang op lakmoespapier,
geslaagde kristallisaties onwennig nog
van de nieuwe handschoenen geschraapt.

1 medewerker, onontbeerlijk.
schout-bij-nacht, witte bonk.
drager van de hellebaard der helden.

het gesjacher van zijn lotion
brengt zonder moeite aan het licht
waar zij de weekends doorbrengt.

in buisjes en retorten spoelt
zij een tijdperk om.
sommige behandelingen vergen
een bijzondere hand van
bijstand, veiligheidsvoorschriften
die ongepraamd beginnen leven.


Werner Cranshoff
Een zilveren kijker verovert het gelijkvloers, Infoboek, Meerhout, 1975




DRUIF


Het sonnet van de vruchten

De druiven die buiten uitbotten, nog bast,

hebben binnen al vrucht gedragen: hij geeft

me blauwe, enorme, werpt druif na druif, heeft

de hand geopend, ik vang ze, op de tast

druk ik ze tussen mijn lippen stuk, er past

te veel in deze mond, het sap loopt weg, kleeft

kronkelend langs de huid en zoals die beeft

door de aanraking op afstand, net zo vast

verbergt het de wijn, een tintelend milde

wilde lacherigheid die ergens in de

mondhoek begint en zicht dan voortzet, lippen

in, een rode vochtige tongpunt, wippen

van druif na uitgeperste druif, binnen

een rijping die ik niet verzinnen wilde.

Maria van Daalen

Elektron, muon, tau, Querido, Amsterdam, 2000

&

De druif

Uit de wijngaarden van Kanaän gedragen,
de reuzetros van scharlaken en goud,
de roem der triomfantelijke dagen,
toen we leefden onbezonnen en stout.

Maar ik zie roder druiven zwellen,
gestoofd in feller middaggloed,
en kruivend de taaie draden omknellen
de donkere wijnbes van Gods bloed.


Gery Helderenberg
Verzamelde gedichten, De Gulden Veder, Gottmer/Orion, Nijmegen/Brugge, 1978



DUINROOS

Op jacht

Op sommige nachten

Zie je hem nog dwalen

Door de duinen bij Schoorl:

De geest van jager Teun

Met zijn jachtgeweer,

Zoekend naar verschoten hagel

Om de gaten te dichten

In Sijtje, de duinroos,

Die hij plukte met zijn lippen.

Hoenders schuilen in hun nesten,

Hazen gaan onder de wapenrok.

Nooit vindt hij haar terug.

Uit zijn aan flarden geschoten droom

Van patrijzen valt geen meisje

Meer te maken, geen bloem

laat zich tweemaal plukken.

Bies van Ede

Beelden uit de Camera Obscura, Uitgeverij Holland, Haarlem, 2012

DUINVIOOLTJE

Duinregel

In de regel vindt het water

in het wilde weg

het brede pad beneden

dat is klare taal

voor wie zich als de regen

argeloos laat leiden

op deze hemels schone dag

zelfs voor wie zich blindelings

als mieren aan het vergroten

van zijn woordenschat

wil wijden.

Wie enkel nieuwsgierig is,

ontroerd, verliefd, verwonderd,

wild geschrokken

van de fazantenhaan,

speurt naar duinviooltje,

dophei, letterzetter, gentiaan.

Welaan ook hij vindt hier

gaandeweg vroeg of laat

de kortste weg.

Albert Megens

Dichter op het zand, Trajart, Chaam, 2019

DUIZENDBLAD

Achillea millefolium
Duizendblad, 27 oktober

Dit hazenkruid, als zwerver van de bermen,
tenminste in dit onbezoldigd land
waar armoe zich vertaalt in droog en zand,
verlucht de wegen met zijn witte schermen.

Al wat verdord maar volop nog in leven
en kruidig als geen ander wassend kruid
roept het zichzelf tot groot genezer uit
om mens en dier de daadkracht te hergeven.

En later als de koude dagen komen
wordt het gedroogd onder de deur gestoken
als afweer tegen al te zwarte dromen,

maar bovenal om duivels uit te roken
die in de huid van schimmen of fantomen
in huis en haard verdoken komen spoken.


Frans Hoppenbrouwers
Calendarium poeticum, SUN, Nijmegen, 1998



DUIVELSKRUID

Naast me 

Ik waag het maar en noem het

geluk bij naam alsof de dreiging

niet bestond die in mij leeft.

Ik bouw een schild van vrienden

een wal van tandenloze onschuld

een geur van duivelskruid dat

ik vind waar niemand eerder

heeft gezocht, waar ik zonder

aarzeling mijn oogstmes zwaai.

In deze lijnen sluipt geen twijfel,

een slak zoekt zijn weg, schrijft

bescheiden mijn naam op het raam.

René Hooyberghs

Stamboom, C. de Vries-Brouwers, Antwerpen/Rotterdam, 2011

DUIZENDKRUID

Geen vogelkreet de roos (2)

Nee, niet de woede
van sneeuw en van vleugels,
de handen in hun zoetste schreeuw

en zelfs – vanwaar dit vlagen?
waait duizendkruid en gentiaan –
zelfs zijn voorhoofd niet

maar het woord
(rees ooit zo slank een vlam)
Gesproken: Maria:


Wilfried Adams
Geen vogelkreet de roos, Walter Soethoudt, Antwerpen, 1975



DUIZENDSCHOON

Duizendschoon

Door een openstaande deur
en een venster valt wat licht,
een stoel kijkt naar het altaar,
het kruis kijkt naar de hemel.

Duizendschoon, Dianthus barbatus,
een geur uit het geslacht anjer.

En mijmerend lange wandelingen
door de weiden maken.

En de kerk met Bach, Händel
en Mozart in het kaarslicht
rond een marmeren Madonna
tegen een blauwe grond.


Etienne Delbaere
Schoontijd, 2de jaargang, nummer 1, Sint-Amandsberg, 1993

DWERGMISPEL

Falset III

De tuin is klein, ofwel zijn wij te groot.

Klimrozen, forsythia, witte jasmijn,

dwergmispels houden her en der de schijn

op dat er geen muur zou zijn. Vaalrood,

ooit witgekalkt, schemert ternauwernood

tussen de takken van de heesters zijn

oud baksteen. Tussen klimroos en jasmijn.

Maar misschien is die dwergmispel te groot.

En dan dat vijvertje, een  bad voor mussen.

De kat sluipt door de bloemenperken. Lourdes

gaat schuil achter het bamboe. Pissebedden

verschijnen onder rotsblokjes waartussen

blootsvoets een beeltenis de rots beroerde

om met een rozenkrans de tuin te redden.

Stefaan van den Bremt

Met ogen vol vergetelheid, Manteau, Antwerpen/Amsterdam, 1989