E

EDELWEISS

Edelweiss, bijvoorbeeld

Soms walgt zo'n woord

weet zich geen blijf met

wat ik schrijf. Het staat

dan uitzichtloos alleen,

derft betekenis, schurkt

zich tegen de lijfgeur

van bezinning, lonkt

vergeefs naar adjectief

of inhoud: het zit vast

aan muzikaal geluid, wordt

gestraft voor zijn onbruikbaarheid.

Vooraan in de klas, alleen,

draagt het de ezelskap.

René Hooyberghs

Stamboom, C. de Vries-Brouwers, Antwerpen/Rotterdam, 2011

EEKHOORNTJESBROOD

Winterbos tegen wandelaar

De nachten koud, mijn dorre beukenblad

ligt 's morgens wittig aangevroren op het pad

en maakt de reeën schichtig.

Het daglicht schaars, een vage

mist hangt in de vroege namiddag

doorzichtig tussen mijn naakte, natte stammen

zaagsneden, oude zomerschrammen

en half vergaan eekhoorntjesbrood.

Duister mijn wolvenpad, heimwee

naar sneeuw die warmen kan,

wat schrale troost

als 's avonds aan mijn randen

ergens een buitenlicht gaat branden.

Hoor, in de verte huilt de dood.

Marga Kool

Voor mijn lieve wandelaar, Uitgeverij kleine Uil, Groningen, 2023

EENKOORN

Duinkom

Het woekert voortsmeulend

veenlaag na veenlaag woont het

snijdt de spade sporen aan

het is er nog in pollen geplet

wuift het riet de goudgele eenkoorn.

Je noemt het boekt het ijlt het na;

nooit was je zo dicht bij het sprokkelhout

nooit hurkje je neer in de luwte.

Hoor de wind uit zee

in de oorschelp van een duinkom,

in het lege slakkenhuis

rilt helmgras los in zand.

Even ben je er in het opstuiven

en het herneemt zich.

Jos Steegstra

Grondslag - Gedichten 1964-2001, Uitgeverij WEL, Bergen op Zoom, 2001

EIK

draaiend en dansend
zinderend de beuk de eik
kust en omstrengelt


Hans Mellendijk
Hoe bomen elkaar omhelzen, Personare, Doesburg, 2016



&



De eik

Wortels wijd verspreid
Breed verankerd, geplant
Bijna een leven lang geleden
Vitaal en vol geduld, geringd, gerand

Gij bedondert Wodan met zijn donder
Als de bliksem langs uw toppen scheert
Geen dwaze berken duldt gij aan uw zij
Uw schaduw doet hun schors verbleken

Uw carrousel van blaren
Wordt dronken van de wolken
En al de vogels zingen vogel-vrij
Ik weet dan zeker: gij beveiligt mij

Willem Persoon
Persoonlijk – Gedichten 1969-2014, C. de Vries-Brouwers, Antwerpen/Rotterdam, 2014




ELFENBANKJES

Elfenbankjes

Als ik dit web niet snel ontleed

als ik de nieuwste nesten kleurclichés niet

tot op de draad ontrafel

als ik van onder bruine blaren

verweerde elfenbankjes rakel

en warhoop wek uit grijs gebied

als ik één ogenblik

het ballingsoord betreed

waar gister in de nesten zit

gestoken in zwart-wit

bestorven zwanger en

in barensnood verloren

geraken evenzeer de sporen

verstrikt in eigen weefsels. En

uit vogelvluchten opgeschrikt

verdwijnen zwammend alle dromen

geschaduwd door de kikkerkijkers naar

een schimmig onderkomen.

Annel de Noré

In de Knipscheer, Haarlem 2021

ELS

Els

Als geen gebonden aan de natte gronden
zuigt hij zich vol tot in de diepste nerven,
de waterboom die naar de stromen buigt.

Van laagland is hij volle lotgenoot
en het moeras aanhoort zijn weke stem
die denken doet aan zachte fluisterwinden.

Zijn blad is zacht, zijn scheurbast laat zich schenden
als houtig kruid dat aan zijn kromvoet groeit
en dat hij als een waker overhuift.

Geen wonderboom, geen hooggestemde strever
die als een toren naar de hemel reikt,
maar nederig, tot in de ziel tevreden.

En in het voorjaar, als zijn katjes bloeien,
strooit hij zijn stuifmeel zeer ruimhartig uit
en vult de vrouwenschoot met kostbaarheden.

Dan teert hij in en laat het zonlicht branden,
verzwegen kracht omsluit zijn warme stam,
tot in de herfst de koele winden komen.

Hij houdt zich in en luistert naar verhalen
van sijzen die de winterkou ontvluchtten
en azen in zijn boordevolle proppen.


Frans Hoppenbrouwers
Calendarium poeticum, SUN, Nijmegen, 1998




ELZENKATJES

Lente in Sint-Maartensdal

Pijnlijke aarde.

Schoot vol stenen

en warme klei.

Onder kindervoeten

breken toegevroren plassen

tot sterren en later

modder. Handen scheuren takken

elzenkatjes. Struiken trillen

van ontzetting.

Binnen breekt langzaam

pruimenbloesem open in lauw water.

Reine Wellens

De vier seizoenen of het eeuwig leven, onuitgegeven bundel



ENGELS RAAIGRAS

De natuur is wel weer beter

Hoera, de natuur is weer gezond,

overal zijn ooievaars te zien en reigers,

zelfs de zilveren vliegen weer in 't rond.

Hoera, ik zie in 't veen de kranen broeden

en de oehoe zit in 't steen wat verderop

en kijk, daar speurt voorwaar een arendskop.

Hoera, de natuur raast door ons bos,

en als het ons eens wat te ruig wordt,

laten wij de maaimachines los.

Hoera, de natuur is stukken beter,

de otter wordt weer overreden,

de bever wederom bestreden.

Hoera, er is meer dan genoeg natuur

wij genieten dagelijks heel bekwaam

ook weer van brandnetel en braam.

Hoera, voor wie het Engels raaigras eert,

dat boterberg en melkplas genereert

en grutto en kievit alvast absorbeert.

Hoera, de natuur is weer in topconditie,

geen problemen meer, wij mogen weer

met uitlaatgas en stikstofdepositie.

Bert Scheuter

Dichter des Achterhoeks, Achterhoek Nieuws, Lichtenvoorde, 2023

EREPRIJS

Zomer

De tuinman van de zomer
komt niet uit Isfahan.
Hij scherpt zijn hand aan
zilveren spaden en
weegt het onkruid in zijn oog

zijn oor beheerst het pad
en lijkt zo afgericht
frivole geuren te betrappen

hij plukt aan elke ereprijs
en loopt te kijk in pauwenveren
terwijl zijn polsslag stijgt:
crescendo van het blauwst azuur
bevlogen quatre-mains voor
kinderhanden

er drijft geen onweer
in zijn partituur
met juist gestemde Monday ontwapent hij de merels
in zijn boom.

De tuinman van de zomer
vlucht nimmer de dood:
hij laat het goudbaptist op
duizendschoon ontkiemen
als een orgelpunt.


Jo Gisekin
Het eiland van elkaar, Uitgeverij P, Leuven, 2006



ERWT

In 't bosch een late bijle

In 't bosch een late bijle,

en over-Leië een luide zweep.

Ten Westen, 't lange wijlen

der laatste zonne-streep.

De witte bloem der erwte

blaauw schaduw-bevend op den grond.

Gekweekt van alle smerte,

een glimlach om mijn mond.

Karel van de Woestijne

Het huis op de Vlakte aan de Rivier, Manteau, Brussel, 1909

ES

De es
Acer pseudoplatanus

Voor eshout legt de vioolbouwer
dukaten neer, waar ’t instrument
onder de strijkstok, ’t ambacht trouw, de
zuivere klankgrond bekent.

De boom overleeft de profeten.
Hoeveel jaren zette de baljuw hem hier?
De parochiepapen zijn vergeten,
hij draagt zijn zachte kruis met zwier.

Horatius lag op velours aan tafelen
gesneden uit de tronk. De bruine bij
zuigt suiker als de winden rafelen
aan goudgele bloesems een dag van mei.

Lange zomers ken ik de boom, gebogen
over de val van ’t molenrad.
De berggeit op heldere hoogten
knabbelt gulzig aan ’t zoete blad.


Gery Helderenberg
Verzamelde gedichten, De Gulden Veder, Gottmer/Orion, Nijmegen/Brugge, 1978



&



boven in de es
wemelen veertien blaadjes
het is voldoende


J.C. van Schagen
Ik ga maar en ben, Van Oorschot, Amsterdam, 1971




ESDOORN

De esdoorn

Het heeft gesneeuwd vannacht. De tuin ziet wit.
De esdoorntakken, zij zijn toegerust
met fijn lijnwaad. Een kristallijnen fust
geheimen. IJsvlokken vermochten dit.

Straks als de winterzon de sneeuw verhit,
vormen zich droppelsnoeren en dan gutst
het van sieraden, alsof schuldbewust
de esdoorn zich ontdoet van haar bezit.

Ik wilde wel zijn zoals jij, mijn boom,
sierlijk en trots in winters morgenlicht
als samenzwerend met een sneeuwen droom

die kosmisch is en neerdaalt, zonder vrees
weer te verliezen wat tot pracht geneest.
Soms mag het zijn. Dan schittert het gedicht.


Maria de Groot
Lamp van melkglas, De Prom, Baarn, 1995



ESP

Het verhaal van de paden 2 

[....]

Boven de Azoren trekt de wind aan

en iets daarvan gaat door de espenkruinen,

zoals een hand gaat

door de steile haarbos van de weerman.

De woordn en de bladeren vallen

en dekken het bospad toe,

de brede dreven,

het mennegat,

de kerkwegel,

de sluipweg en ht spijbelpad,

het geurspoor van de teckel en de brak,

grote delen van de N60,

de autostrade del ole.

Frans Deschoemaeker

Het Liegend Konijn, Uitgeverij Van Halewyck, Antwerpen, 2008

EUCALYPTUSBOOM

Eucalyptusbomen, een natuurgedicht

  Hoe hoger de bomen hoe lager
vanuit de verte maar eenmaal hier
in het eucalyptusbos is zulke poëzie onwaar
want hun in een zuchtje wind hoorbaar geknister
van losse boombast maakt daarvoor
te veel lawaai: droog geluid
met een uitgebeend luchtje.

  Deze slecht omhulde havelozen
betogen in uitgedund gelid
door slordig geprevel en door hun huid
als repen schors van zich af te scheuren
tegen het leven op lege grond. Maar geen mist er
een ander of denkt dat gister iets bestond.

  Voor de dood is hier overigens te veel licht
met te weinig kleuren – de eucalyptus
roeit zijn buren al uit voor ze bestaan
met geschiedenis en tak.
De megalomane psoriasis van deze bomen
laat geen ruimte voor gewone dingen
als leven en herinneringen, waarzonder wij
nauwelijks kunnen. Wat dan de dood nog?

  Blijft natuurlijk toch dat bombardement
van licht tussen bomen op arme bodem, van dat licht
dat niet opstaat en met de nacht
niet weg wil en van de stammen het hemd los
knipt. Zie in dit apocalyptusbos
nog maar eens een natuurgedicht.


Maarten Doorman
De daken op, Bert Bakker, Amsterdam, 1991